Diễn biến thị trường 2 tuần giao dịch gần đây hết sức tồi tệ - VN-Index giảm liên mục mặc dù có những phiên hồi phục đan xen, nhưng tốc độ giảm điểm là rất nhanh và hơn 16% tính từ mốc 1.200 điểm.
Mặc dù nhiều nhận tiêu cực về xu hướng thị trường trong ngắn hạn và kể cả trung hạn về khó khăn trước mắt của thị trường cũng như là không còn cơ hội đầu tư nào đáng kể thậm chí một vài quan điểm thận trọng hơn là rút tiền gửi tiết kiệm.
Có thể nói, nếu so sánh thời điểm giai đoạn đầu năm cho đến giai đoạn đầu tháng 5 này trạng thái của thị trường và tâm lý nhà đầu tư đã thay đổi 180 độ dù rằng nền kinh tế đã và đang phát đi các tín hiệu lạc quan. Hiện tượng bất thường này cũng dễ hiểu đó cũng là đặc tính đặc biệt diễn biến thường xuyên trên thị trường chứng khoán khi mà chỉ báo niềm tin nhà đầu tư có thể thay đổi nhanh trong khoảng thời gian rất ngắn.
Một trong những lý do chính để có thể giải thích diễn biến giảm điểm của thị trường vừa qua đó có thể đến từ những chính sách kinh tế thế giới cũng như của Việt Nam trong giai đoạn vừa qua. Lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ, Anh và một số nước châu Âu như Đức, Thụy Sỹ có xu hướng gia tăng và nếu chúng ta nhìn sâu hơn về mối quan hệ ngược chiều về lợi suất trái phiếu chính phủ, lãi suất, tỷ giá so với xu hướng của thị trường chứng khoán nói chung.
Không phải chúng ta không nhận thức được từ đầu năm về việc các ngân hàng trung ương thế giới đang thắt chặt các chính sách nới lỏng và việc tăng lãi suất chỉ là vấn đề thời gian. Việc này sẽ tác động tiêu cực đến các chỉ số chứng khoán khi động thái bán ra là có thể đo lường. Phản ứng đầu tiên và rõ nét nhất đó là việc chỉ số Dow Jones đã có những phiên giảm điểm rất mạnh gây cú sốc không nhỏ đối với các nhà đầu tư cá nhân và tổ chức trong và bên ngoài nước Mỹ - trong khi đó VN-Index cũng đã có tín hiệu điều chỉnh lớn sau 1 giai đoạn tăng điểm mạnh mẽ và ấn tượng đã báo hiệu đà tăng giá khó khăn hơn khi mất đi dòng tiền mua vào của cả khối nội và khối ngoại - Thanh khoản cả thị trường đã giảm sút rõ rệt.
Thứ hai, việc tăng giá quá nhanh và mạnh của các nhóm cổ phiếu lớn (cổ phiếu Bluechips) thuộc các nhóm ngành ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, xây dựng, bất động sản giai đoạn cuối năm 2017 và đầu năm 2018 - đang cũng chính là động lực chính kéo 2 chỉ số chứng khoán VN-Index/VN30 tăng mạnh.
Đà tăng giá các cổ phiếu lớn kèm theo tâm lý hào hứng kết hợp với hàng loạt thông tin hỗ trợ “bơm thổi” trên thị trường đã khiến thị trường rơi vào trạng thái quá mua và việc điều chỉnh “Kỹ thuật” để thị trường giảm về điểm cân bằng hơn là điều dễ hiểu.
Thứ ba, chúng ta vẫn phải đề cập đến yếu tốt tâm lý nhà đầu tư - trạng thái “hưng phấn, cuồng nhiệt rồi hoang mang, sợ hãi” luôn gắn liền với đám đông nhà đầu tư. Nhiều cổ phiếu tăng nhanh hơn mức tăng trưởng doanh thu/lợi nhuận hay yếu tố đầu cơ ngắn hạn, dòng tiền nóng tham gia tạo hiệu ứng mua lên lan tỏa tại các cổ phiếu lớn.
Hàng loạt nhà đầu tư được tư vấn hoặc tin tưởng ở các mã hàng đầu đang tăng dần dận ra việc không còn nhiều cơ hội khi các mã lớn đã hết lực tăng và bắt đầu vào xu hướng điều chỉnh kéo dài. Lý thuyết “kẻ ngốc hơn” lại trở nên đúng hơn khi không ai muốn mình rời con tầu “VN-Index” đang lao dốc “mất phanh”.
Thứ tư và có lẽ lý do cuối cùng để giải thích hiện tượng điều chỉnh “sớm” của thị trường đó là “Hiệu ứng tháng 5” và các tháng giao dịch ảm đạm sau đó - Giai đoạn điều chỉnh càng trở lên mạnh hơn khi các tháng hè đã gần kề và một số bộ phận nhà đầu tư dường như chả mong muốn nắm giữ thêm các cổ phiếu cho bất kể là danh mục cổ phiếu đó đang lãi hay lỗ – “Cash is king”.
Dù bất kể lý do giải thích thế nào đi nữa thì TTCK cũng luôn gây bất ngờ và khó dự đoán. Một số nhà đầu tư tận dụng được trạng thái bất thường của thị trường trong khi số khác thì không.
Nhìn khía cạnh kỹ thuật, cho dù VN-Index có hồi phục tăng nhẹ vào cuối tuần qua, nhưng diễn biến điều chỉnh tiếp tục diễn ra trong tuần tới. Có thể tiếp tục xuất hiện thêm vài phiên giảm điểm rất mạnh khiến VN-Index có thể giảm về các vùng hỗ trợ mạnh 975 - 980 và với kịch bản xuất hơn sẽ rơi tiếp về ngưỡng 940 - 960 điểm.
Cho dù tâm lý bi quan cùng với hiện tượng bán ròng liên tục của khối ngoại diễn ra trong cả tháng 4 cũng như đầu tháng 5, thì thị trường vẫn chưa bị gãy xu hướng tăng điểm lớn.
Việc VN-Index rơi về vùng hỗ trợ mạnh lại là cơ hội rất lớn cho các nhà đầu cơ ngắn hạn cũng như các nhà đầu tư giá trị chuyên đi săn hàng giá rẻ. Hãy tập trung, bám sát thị trường để tìm ra các cơ hội tốt. Hãy giữ nguyên kỷ luật nếu không giỏi trading thì cũng phải am hiểu giá trị cổ phiếu nào mà chúng ta bỏ ra đối với từng cơ hội đầu tư hấp dẫn trên TTCK. Cơ hội dành cho những nhà đầu tư đi ngược xu hướng.
