Chủ động xây giải pháp linh hoạt để kết nối các CTCK
Để đáp ứng yêu cầu về tiến độ triển khai thị trường mới mẻ này, Tổ Đề án của VietinBank đã và sẽ làm việc chi tiết với VSD, HNX thống nhất các nội dung công việc và lộ trình triển khai.
Với các thành viên, để xây dựng giải pháp tổng thể, đảm bảo luồng giao dịch thông suốt giữa thành viên bù trừ, VSD và Ngân hàng thanh toán, từ tháng 7/2016, VietinBank đã tổ chức các buổi tọa đàm với các công ty chứng khoán, thống nhất về phương pháp và kế hoạch thực hiện.
Ngân hàng cũng đã và sẽ làm việc trực tiếp với từng công ty chứng khoán, trao đổi về quy trình nghiệp vụ và khảo sát hạ tầng kỹ thuật để xây dựng phương thức kết nối phù hợp. Kết quả khảo sát cho thấy nền tảng kỹ thuật của các công ty chứng khoán được xây dựng bởi nhiều đối tác khác nhau, hoặc do chính bộ phận kỹ thuật của công ty chứng khoán phát triển nên có nhiều khác biệt, đòi hỏi một giải pháp linh hoạt để kết nối.
Cụ thể, hỗ trợ triển khai kết nối thành công, giải pháp của VietinBank đã được xây dựng linh hoạt, đáp ứng nhiều phương thức kết nối qua MQ, Webservice, đồng thời đáp ứng được cả hai phương án quản lý tài khoản ký quỹ chi tiết từng nhà đầu tư và quản lý tài khoản ký quỹ tổng cho các công ty chứng khoán.
Đến nay, VietinBank đã hoàn thiện ký kết thỏa thuận hợp tác, kết nối đường truyền và đang hỗ trợ kiểm thử hệ thống với 6 công ty chứng khoán và tất cả các công ty chứng khoán đăng ký thử nghiệm hệ thống với VSD đều được VietinBank hỗ trợ thực hiện kiểm thử 3 bên.
Góp sức mở sân chơi cho các nhà đầu tư chuyên nghiệp
Trong năm 2017, VietinBank sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với HNX, VSD và các công ty chứng khoán hoàn thành công tác kiểm thử hệ thống, đưa hệ thống vào chạy thử nghiệm trước khi thị trường chính thức triển khai, tổ chức các buổi truyền thông về sản phẩm chứng khoán phái sinh cho các nhà đầu tư, nhằm khuyến khích các cá nhân, tổ chức tham gia nghiệp vụ chứng khoán mới.
TTCK phái sinh ra đời sẽ góp phần hoàn thiện cấu trúc của TTCK Việt Nam và đạt được mục tiêu về mở rộng về quy mô, sản phẩm, tính chuyên nghiệp để phù hợp với xu thế hội nhập. Đặc biệt, chức năng chính của sản phẩm phái sinh là cung cấp công cụ quản lý rủi ro, nhất là rủi ro tỷ giá, rủi ro lãi suất, rủi ro vỡ nợ tín dụng, rủi ro giá chứng khoán… cho các nhà đầu tư, góp phần không nhỏ thực hiện mục tiêu Chính phủ đặt ra trong Chiến lược phát triển TTCK đến năm 2020.
Cũng liên quan đến thị trường phái sinh, Chiến lược phát triển TTCK Việt Nam giai đoạn 2011-2020 đã xác định rõ định hướng xây dựng và phát triển TTCK phái sinh được chuẩn hóa theo hướng phát triển các công cụ từ đơn giản đến phức tạp và về dài hạn sẽ thống nhất hoạt động TTCK phái sinh có công cụ gốc là chứng khoán, hàng hóa, tiền tệ.
Giai đoạn 2017 – 2020 sẽ tổ chức giao dịch các sản phẩm thử nghiệm, với hợp đồng tương lai dựa trên chỉ số TTCK và trái phiếu chính phủ. Sau năm 2020, sẽ phát triển TTCK phái sinh thống nhất, dựa trên các tài sản cơ sở theo thông lệ quốc tế, giao dịch hợp đồng tương lai (HĐTL) và hợp đồng quyền chọn dựa trên lãi suất, hối đoái, vàng…
Lợi thế đòn bảy là một đặc điểm khác biệt của chứng khoán phái sinh đối với chứng khoán cơ sở. Khi tham gia giao dịch HĐTL, nhà đầu tư chỉ phải bỏ một khoản tiền ký quỹ nhỏ hơn giá trị hợp đồng gọi là ký quỹ ban đầu. Khi giá của HĐTL biến động theo chiều hướng có lợi, thì nhà đầu tư có thể ghi nhận một khoản lãi lớn trên giá trị ký quỹ ban đầu.
Ngược lại, khi giá hợp đồng biến động theo hướng bất lợi, nhà đầu tư có thể sẽ phải chịu những khoản thiệt hại lớn trên khoản ký quỹ trong thời gian rất ngắn. Khi giá trị ký quỹ của nhà đầu tư xuống thấp hơn mức ký quỹ ban đầu, NĐT phải lập tức nộp ký quỹ bổ sung.
Nếu không nộp bổ sung ký quỹ kịp thời, nhà đầu tư buộc phải đóng một phần hoặc toàn bộ vị thế đang nắm giữ và khi đã đóng được vị thế nhà đầu tư vẫn phải thanh toán các thiệt hại cho Công ty chứng khoán và VSD nếu giá trị ký quỹ của NĐT không đủ để chi trả.
Do vậy, thời gian đầu triển khai, TTCK phái sinh vẫn chỉ là sân chơi của các “ông lớn” và các công ty chứng khoán có tiềm lực tài chính hàng đầu thị trường. Đến thời điểm hiện tại chỉ có khoảng 20/80 CTCK tại Việt Nam đáp ứng điều kiện đăng ký làm thành viên bù trừ cho TTCK phái sinh.
Như vậy, TTCK phái sinh dù rất tiềm năng, nhưng trong giai đoạn đầu triển khai thị trường vẫn mới là sân chơi của các “ông lớn”, đặc biệt các CTCK có thị phần nhà đầu tư tổ chức lớn sẽ có lợi thế trong lĩnh vực này.
Sẵn sàng cho ngày khai mở TTCK phái sinh
Ngay khi nhận được chấp thuận của UBCK cho phép làm Ngân hàng thanh toán cho các giao dịch chứng khoán phái sinh, VietinBank đã coi đây là một dự án thanh toán trọng điểm và yêu cầu đầu tư về nhân sự và hệ thống kỹ thuật tốt nhất để đảm bảo quá trình phối hợp với Trung tâm Lưu ký Chứng khoán và Sở Giao dịch chứng khoán xây dựng hệ thống đáp ứng yêu cầu phục vụ triển khai thị trường an toàn, thông suốt và đáp ứng tiến độ của UBCK.
Ngay sau khi có Quyết định của UBCK, VietinBank cũng đã thành lập riêng 1 Tổ đề án gồm nhân sự chủ chốt, nhiều kinh nghiệm trong đó đơn vị đầu mối là Trung tâm Thanh toán VietinBank và Trung tâm Công nghệ Thông tin VietinBank để nghiên cứu, phân tích và đề xuất cấc giải pháp nghiệp vụ và kỹ thuật phù hợp trong việc xây dựng kết nối hệ thống, thống nhất các chuẩn trao đổi theo chuẩn ISO15022.
Cùng với đó, trên cơ sở nền tảng của giải pháp ngân hàng thanh toán, VietinBank cũng xây dựng giải pháp tổng thể cung ứng gói sản phẩm dịch vụ cho các công ty chứng khoán thực hiện giao dịch với các nhà đầu tư như dịch vụ thu hộ - chi hộ, phân bổ tiền lỗ lãi vị thế, lãi tiền gửi cho nhà đầu tư.
Giải pháp này nhận được sự ủng hộ và đánh giá cao của nhiều công ty chứng khoán. Đây là sự khởi đầu thuận lợi để VietinBank tiếp tục phối hợp với các công ty chứng khoán kiểm thử và đưa giải pháp thanh toán vào thử nghiệm, thống nhất quy trình phối hợp đối với từng nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu triển khai thị trường theo tiến độ của UBCK, VSD và HNX.
Được phép triển khai giải pháp Ngân hàng thanh toán cho giao dịch chứng khoán phái sinh là một vinh dự của VietinBank khi được các cơ quan quản lý nhà nước ghi nhận năng lực về tài chính, nền tảng hệ thống công nghệ an toàn, bảo mật và khả năng cung ứng những dịch vụ thanh toán hiện đại, nhưng cũng là một trọng trách, áp lực rất lớn.
Việc triển khai thành công giải pháp sẽ góp phần khẳng định thương hiệu, nâng cao hình ảnh, uy tín của VietinBank trên thị trường. Có thể nói đây là “lợi nhuận” lớn nhất mà VietinBank đạt được trong quá trình hợp tác, nghiên cứu, xây dựng thống, góp phần triển khai TTCK phái sinh theo lộ trình của Chính phủ.
