Xôn xao cổ phiếu tăng - VNIndex, VN30 giảm
Mở cửa phiên giao dịch ngày 11/8/2015, thị trường xôn xao vì chỉ số VN30 bị giảm điểm trong khi hầu hết các mã lớn như: VCB, BID, VIC, CII… đều tăng giá. Nguyên nhân được thị trường đưa ra là bởi cổ phiếu KDC của Kinh Đô - 1 mã có vốn hóa rất lớn trên thị trường thực hiện chia cổ tức.
Theo đó, trong rổ chỉ số VN30, cuối phiên giao dịch ngày 10/8/2015, thời điểm liền trước ngày giao dịch không hưởng quyền nhận cổ tức 20.000 đồng/cổ phiếu, cổ phiếu KDC chiếm 2,25% tổng mức vốn hóa của VN30 và tỷ lệ này trên VN-Index là 1,05%. Trong khi đó, việc chia cổ tức khiến KDC bị giảm 41,49% vốn hóa thị trường.
Ông Lê Hải Trà, ủy viên HĐQT, Phó tổng giám đốc thường trực Sở GDCK TP. HCM (HOSE) cho biết, việc KDC trả cổ tức dẫn đến thay đổi vốn hóa của Công ty, nên chỉ tính riêng tác động lên các chỉ số do yếu tố này, trong giả định tất cả các mã chứng khoán giữ nguyên giá, thì VN30 sẽ bị giảm đi 6,06 điểm, VN-Index giảm 2,67 điểm. Nên khi VN-Index và VN30 giảm ít hơn con số này thì thực ra thị trường đã tăng điểm, chứ không phải giảm. Đây là lý do KDC trở thành “hiện tượng” của phiên giao dịch ngày 11/8/2015: trả cổ tức bằng tiền mặt “khủng” và thổi bay sắc xanh của VN-Index cũng như VN30.
“Việc doanh nghiệp trả cổ tức vẫn diễn ra thường xuyên, nhưng do chưa từng có doanh nghiệp quy mô vốn hóa lớn và trả cổ tức tỷ lệ cao như vậy nên mức độ ảnh hưởng trong quá khứ là không lớn, nhà đầu tư gần như không cảm nhận được sự thay đổi này. Vì thế, khi xảy ra sự kiện của KDC, lần đầu tiên nhà đầu tư cảm nhận được chính xác mức thay đổi này nên họ mới cảm thấy thắc mắc như vậy”, ông Trà nói.
Cách nào để không bị “lạc hướng” thị trường?
Trên các diễn đàn, nhiều ý kiến cho rằng, HOSE nên có sự điều chỉnh để chỉ số VN-Index và VN30 ngày 11/8 phản ánh đúng diễn biến tăng/giảm giá của các mã chứng khoán, thay vì tình trạng thị trường tăng, chỉ số giảm.
Tuy nhiên, trao đổi với ĐTCK, ông Trà cho hay, đây là vấn đề thuộc về quy tắc vận hành của chỉ số, nên không thể tùy tiện thay đổi vì yếu tố không thường xuyên này.
Mặc dù vậy, ông Trà cũng để ngỏ về khả năng điều chỉnh trong tương lai nếu có một sự kiện KDC thứ hai xảy ra, bằng việc rút kinh nghiệm từ việc vận hành các chỉ số lớn trên thế giới đã vận hành lâu năm. “Chúng tôi đã dành thời gian nghiên cứu thông lệ các chỉ số lớn trên thế giới như SP500, MSCI…, những chỉ số đã vận hành cả trăm năm để xem cách họ tính trong những trường hợp trả cổ tức đặc biệt như trên - những lần trả cổ tức mà có khi doanh nghiệp chỉ làm 1 lần, để có hướng rút kinh nghiệm trong thời gian tới đây”, ông Trà cho biết.
Vậy làm cách nào để nhà đầu tư có cái nhìn chính xác hơn về hiện tượng này nếu thị trường có thể xảy ra tình trạng chia cổ tức dẫn đến thay đổi tỷ lệ lớn vốn hóa?
Ông Trà cho hay, trong thời gian qua, HOSE đã giới thiệu chỉ số Tổng thu nhập (Total Return Index - TRI), với chỉ số này, nhà đầu tư sẽ nhìn nhận được chính xác hơn diễn biến thị trường ngay cả khi có biến động về cổ tức; khắc phục được nhược điểm của các chỉ số hiện tại là chỉ phản ánh được diễn biến giá cổ phiếu.
“Với chỉ số này, nhà đầu tư sẽ nhìn được chính xác khả năng sinh lời 1 đồng vốn của mình dựa trên biến động về giá và thu nhập từ những khoản cổ tức định kỳ của cổ phiếu, bao gồm cả tỷ suất sinh lời vốn và thu nhập từ cổ tức, sẽ được cập nhật vào cuối ngày. Chỉ số tổng thu nhập sẽ tính tỷ suất lợi nhuận chính xác hơn cũng như phù hợp với các chuẩn mực và thông lệ quốc tế và là bước chuẩn bị cho các sản phẩm phái sinh sắp tới”, ông Trà nói.
