Trong nhiệm vụ nâng cao chất lượng quản trị công ty (QTCT), cũng như tính minh bạch trên TTCK, UBCK đã tận dụng như thế nào lợi thế của một thị trường đi sau, học hỏi hoặc tìm sự hợp tác của các tổ chức tiên tiến, thưa ông?
Thời gian qua, UBCK đã phối hợp với các đơn vị liên quan để thực hiện các chương trình xây dựng năng lực, đào tạo mở rộng về QTCT như: đào tạo cho thành viên HĐQT của các doanh nghiệp về các thông lệ QTCT tốt trên thế giới, cũng như các văn bản pháp quy của Việt Nam về QTCT; tập huấn soạn thảo tài liệu cổ đông hướng đến các thông lệ QTCT tốt nhất - theo Thẻ điểm QTCT khu vực ASEAN; đào tạo cho các cơ quan quản lý về giám sát và cưỡng chế thực thi về QTCT.
Hoạt động đào tạo cho giới truyền thông cũng được quan tâm triển khai, để thông qua họ các thông tin và đánh giá về QTCT được truyền đạt cập nhật, chính xác, giúp nâng cao nhận thức của công chúng về các vấn đề liên quan đến QTCT...
Ông Vũ Chí Dũng
UBCK đã phối hợp với Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) tổ chức các diễn đàn để trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về QTCT trong khu vực, chẳng hạn Diễn đàn QTCT hướng tới hội nhập khu vực các nước ASEAN vào tháng 9/2015, Chương trình Thẻ điểm QTCT khu vực ASEAN và lễ trao giải.
Thẻ điểm này là một sáng kiến về QTCT của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) trong Kế hoạch tổng thể do Diễn đàn Thị trường vốn ASEAN (ACMF) thiết lập nhằm xây dựng hình ảnh và thương hiệu ASEAN như một tài sản đầu tư của thị trường vốn quốc tế. Thẻ điểm được kỳ vọng sẽ nâng cao các chuẩn mực về QTCT của các doanh nghiệp niêm yết trong ASEAN, giúp các nhà đầu tư có cái nhìn rõ hơn về các doanh nghiệp này.
Năm 2015 là năm thứ tư Việt Nam tham gia Thẻ điểm QTCT khu vực ASEAN. Năm vừa qua có 55 doanh nghiệp Việt Nam được đánh giá, trong đó có 3 ba công ty có điểm QTCT cao nhất Việt Nam được vinh danh.
Thẻ điểm QTCT là một công cụ hữu ích giúp phản ánh được cam kết của các thành viên trong khu vực ASEAN trong việc thực hiện QTCT tốt. Cam kết này sẽ giúp đem lại tác động tích cực lên khả năng thu hút đầu tư quốc tế vào khu vực ASEAN. Tuy nhiên, do có sự thay đổi về phương pháp luận chấm điểm QTCT năm 2016, nên năm nay Tổ chấm điểm QTCT ASEAN sẽ không chấm điểm.
Mới đây, UBCK đã ký Biên bản ghi nhớ với IFC về hỗ trợ nâng cao năng lực QTCT cho UBCK. Đây là tiền đề để thực hiện các hoạt động hợp tác và đào tạo từ nay đến năm 2017.
Các chương trình, nội dung hợp tác trên đã mang lại những kết quả cụ thể nào, thưa ông?
Theo kết quả chương trình chấm điểm Thẻ điểm QTCT ASEAN (ASEAN CG Scorecard) mới đây, có thể thấy số doanh nghiệp niêm yết tham gia đánh giá đã tăng 10% so với năm 2014, đạt 55 doanh nghiệp được đánh giá trong năm 2015. Thẻ điểm QTCT khu vực ASEAN được bắt đầu thực hiện từ năm 2011.
Từ đó đến nay có 30 doanh nghiệp niêm yết tham gia liên tục. Các doanh nghiệp này đều là những công ty có giá trị vốn hóa lớn nhất (tổng giá trị vốn hóa đạt trên 60% giá trị vốn hóa hai sàn) và có báo cáo thường niên bằng tiếng Anh. Tuy nhiên, có thể thấy, các doanh nghiệp vừa và nhỏ chưa thực sự quan tâm đến việc nâng cao chất lượng QTCT.
Điều đó cho thấy các DN Việt Nam hiện còn nhiều yếu kém về QTCT so với ngay các nước trong ASEAN, thưa ông?
Qua kết quả chấm điểm QTCT của các doanh nghiệp, lý do dẫn đến điểm QTCT của các doanh nghiệp niêm yết Việt Nam vẫn còn hạn chế, chủ yếu là do các doanh nghiệp chưa thực sự quan tâm và coi việc nâng cao chất lượng QTCT là nhu cầu thiết yếu. Đặc biệt, các doanh nghiệp vừa và nhỏ thường chỉ tập trung vào tìm kiếm doanh thu, không chú trọng đến QTCT. Chỉ có một số doanh nghiệp công bố báo cáo thường niên bằng tiếng Anh, dẫn đến khó khăn trong quá trình chấm điểm, cũng như việc tiếp cận thông tin của các nhà đầu tư nước ngoài.
Ngoài ra, các báo cáo thường niên của các doanh nghiệp niêm yết chưa được thống nhất theo chuẩn chương trình Thẻ điểm QTCT ASEAN. Về vấn đề này, chúng tôi dự kiến sẽ phối hợp với IFC xây dựng Mẫu báo cáo ASEAN CG Scorecard để hỗ trợ các doanh nghiệp niêm yết Việt Nam trong quá trình làm báo cáo, cũng như nội dung thông tin công bố, góp phần tăng tính minh bạch cho thị trường.
UBCK có giải pháp nào để khắc phục những yếu kém trên?
Để khắc phục những hạn chế trên, UBCK đã phối hợp với IFC đưa ra các giải pháp cải thiện điểm QTCT cho các doanh nghiệp, cũng như hướng dẫn các doanh nghiệp áp dụng những thông lệ QTCT tốt theo chuẩn mực quốc tế.
Cụ thể, UBCK sẽ phối hợp với IFC thực hiện phát triển Bộ Quy tắc quản trị công ty (CG Code) cho các doanh nghiệp niêm yết Việt Nam; cập nhật vào Sổ tay Hướng dẫn quản trị công ty (CG Manual 2010); xây dựng Mẫu báo cáo ASEAN CG Scorecard cho các doanh nghiệp niêm yết Việt Nam; xây dựng các chương trình đào tạo cho UBCK, Sở GDCK Hà Nội, Sở GDCK TP.HCM và các thành viên thị trường…
UBCK đang khởi động các chương trình hợp tác nào với các tổ chức quốc tế, để góp phần cải thiện chất lượng QTCT và tính minh bạch cho TTCK?
Cuối tháng 6/2016, UBCK và IFC đã ký kết Biên bản ghi nhớ về nâng cao năng lực QTCT cho UBCK. Theo đó, IFC sẽ hỗ trợ UBCK trong nâng cao năng lực QTCT trên các khía cạnh:
Thứ nhất, hỗ trợ UBCK phát triển một bộ Quy tắc QTCT cho các doanh nghiệp niêm yết Việt Nam, nhằm hướng dẫn các doanh nghiệp áp dụng các thông lệ quản trị quốc tế tốt nhất.
Thứ hai, cung cấp các hỗ trợ kỹ thuật cho đào tạo các doanh nghiệp niêm yết nhằm cải thiện điểm QTCT theo như kết quả đánh giá các doanh nghiệp Việt Nam hàng năm của Thẻ điểm QTCT ASEAN. Về vấn đề này, IFC sẽ cung cấp các giảng viên đã được đào tạo bởi IFC về QTCT và các hoạt động xây dựng năng lực liên quan để giúp nhân rộng tầm ảnh hưởng của hỗ trợ kỹ thuật và tạo ra mạng lưới đào tạo trong nước bền vững cho UBCK cũng như hai Sở GDCK. Các hỗ trợ khác có thể bao gồm việc giới thiệu Mẫu báo cáo công bố thông tin cho các công ty niêm yết, khuyến khích DN tự nguyện áp dụng nhằm bắt kịp các tiêu chuẩn cập nhật của Thẻ điểm QTCT ASEAN.
Thứ ba, hỗ trợ UBCK sửa đổi Sổ tay hướng dẫn Quản trị công ty 2010 cho các công ty đại chúng tại Việt Nam, nhằm cập nhật những thay đổi quan trọng theo các thông lệ QTCT quốc tế tốt nhất, cũng như khung pháp lý trong nước hiện thời.
Các hoạt động trên dự kiến sẽ được triển khai từ nay đến hết năm 2017.
Bên cạnh đó, UBCK sẽ chú trọng hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về QTCT theo hướng làm rõ vai trò và quyền hạn, trách nhiệm của các cơ quan quản lý trong cưỡng chế thực thi các quy định về QTCT, cũng như đảm bảo có đầy đủ các chế tài xử phạt nghiêm minh để răn đe vi phạm; làm rõ các quy định, luật về QTCT, đặc biệt là các định nghĩa, các mức ngưỡng và giới thiệu khái niệm thành viên HĐQT công ty độc lập.
Củng cố các thông lệ về kế toán và kiểm toán, giám sát độc lập để đảm bảo phù hợp với thông lệ quốc tế trong lĩnh vực này. Xây dựng và ban hành các hướng dẫn chi tiết về QTCT, để hỗ trợ thực hành QTCT tốt trong các lĩnh vực liên quan đến quy trình lựa chọn và bổ nhiệm kiểm toán và các vấn đề liên quan, thông lệ và quy trình báo cáo QTCT.
