Quá trình đào thải trong ngành sẽ còn tiếp tục và chỉ những công ty thực sự chuyên nghiệp, tập trung vào các nghiệp vụ kinh doanh cốt lõi mới có thể tồn tại.
Năm 2016 đánh dấu một cột dấu đặc biệt của ngành chứng khoán Việt Nam, tròn 20 năm hoạt động. Là một trong những công ty chứng khoán ra đời cùng thời điểm thị trường chứng khoán khai mở, ông đánh giá như thế nào về tiềm năng phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam trong tương lai?
Tôi cho rằng, triển vọng dài hạn với ngành chứng khoán Việt Nam là rất tích cực. Nhận định này dựa trên các động lực chính sau đây:
Thứ nhất, nền kinh tế nước ta tiếp tục hội nhập sâu rộng với thế giới, Việt Nam đã mở rộng quan hệ thương mại tự do với 55 quốc gia và nền kinh tế, đã được 59 quốc gia trên thế giới công nhận có nền kinh tế thị trường. Việt Nam đã thông qua nhiều hiệp định FTA quan trọng cũng như tham gia hình thành Cộng đồng Kinh tế chung ASEAN (AEC).
Trong bối cảnh đó, triển vọng thị trường vốn tích cực sẽ tạo ra nhiều cơ hội cho các công ty chứng khoán, vốn là một định chế trung gian quan trọng của thị trường này.
Thứ hai, quy mô, thanh khoản và sự đa dạng về hàng hóa, sản phẩm của thị trường sẽ ngày càng tăng lên nhờ chính sách hỗ trợ.
Thứ ba, triển vọng nâng hạng thị trường lên nhóm thị trường mới nổi trên bảng xếp hạng của MSCI là một động lực dài hạn quan trọng. Chúng tôi đánh giá việc gia nhập nâng hạng thị trường thành công sẽ là nhân tố chính thúc đẩy thu hút dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài trong 4 năm tới.
Thứ tư, tổ chức thị trường chứng khoán ngày càng minh bạch với vai trò ngày một lớn của Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước. Trong những năm qua, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước đã phát huy được vai trò quản lý nhà nước và định hướng phát triển thị trường thông qua việc xây dựng, hoàn thiện được nhiều văn bản pháp quy cần thiết, tạo hành làng pháp lý cho các hoạt động trên thị trường chứng khoán, đặc biệt liên quan đến công bố thông tin, các sản phẩm và công cụ tài chính mới, trong đó phải kể tới sản phẩm chứng khóan phái sinh.
Bên cạnh đó, việc thanh tra, kiểm tra của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng đã hạn chế các tình trạng thao túng giá, các hành vi lách luật. Tôi cho rằng, những đóng góp rất lớn của cơ quan quản lý thị trường trong thời gian qua đã giúp thị trường trở nên minh bạch hơn, từ đó thu hút sự quan tâm, chú ý và tham gia của nhiều nhà đầu tư trong nước và quốc tế.
Ông Lê Quốc Minh 
Bước sang tuổi 21, ngành chứng khoán Việt Nam sẽ khai mở thị trường chứng khoán phái sinh.Nhiều công ty chứng khoán đang băn khoăn giữa việc có nên chi ra hàng triệu USD đầu tư hệ thống giao dịch chứng khoán phái sinh, trong khi thị trường này có thể phải mất vài năm mới giúp các công ty chứng khoán sinh lợi. Tại MBS, bài toán trách nhiệm xây thị trường và lợi ích Công ty được ông cũng như Hội đồng quản trị xử lý như thế nào, thưa ông?
Sản phẩm phái sinh là xu hướng tất yếu của thị trường, chính vì vậy, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) đang tích cực hoàn thiện các khung pháp lý và hạ tầng để chính thức triển khai vào năm 2017.
Dự kiến, quy chế về giao dịch chứng khoán phái sinh sẽ được HNX ban hành trong tháng 11/2016 và quy trình giao dịch sẽ ban hành vào tháng 12/2016, quá trình chạy thử hệ thống giao dịch phái sinh dự kiến sẽ hoàn thành trong năm 2016.
Trong quá trình triển khai và quảng bá sản phẩm, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và HNX đã làm việc rất chặt chẽ và có tính phối hợp cao với các công ty chứng khoán, trong đó có MBS, tạo điều kiện thuận lợi nhất để các các công ty chứng khoán có thể tham gia thị trường phái sinh, phù hợp với tiến độ triển khai chung của thị trường.
Việc đầu tư vào hạ tầng công nghệ thông tin đòi hỏi chi phí lớn, nhưng nằm trong kế hoạch của MBS. Chúng tôi sẽ ưu tiên tập trung việc này, bởi ý thức được tầm quan trọng của công nghệ trong triển khai dịch vụ phái sinh một cách an toàn cho giao dịch của thị trường, hiệu quả cho hoạt động đầu tư của các nhà đầu tư nên MBS đã chủ động đón bắt xu hướng công nghệ mà hai sở giao dịch sẽ áp dụng.
Việc đầu tư cho hạ tầng công nghệ nhằm cung cấp đầy đủ các sản phẩm phái sinh cho nhà đầu tư của MBS tới thời điểm này vẫn đang đúng tiến độ, bảo đảm MBS sẽ là một trong những đơn vị đầu tiên cung cấp dịch vụ chứng khoán phái sinh cho nhà đầu tư khi thị trường này khai mở vào năm 2017.
Bên cạnh việc dùng nguồn lực tài chính đầu tư vào hạ tầng công nghệ, MBS cũng tiên phong trong hoạt động nghiên cứu sản phẩm phái sinh; đào tạo nội bộ chuẩn bị nguồn nhân lực cho cung cấp dịch vụ chứng khoán phái sinh.
Trong thời gian vừa qua, chúng tôi đã phối hợp cùng Ủy ban Chứng khoán Nhà nước triển khai hoạt động đào tạo chứng khoán phái sinh cho các nhà đầu tư ở ba thành phố trọng điểm là Hà Nội, Hải Phòng và TP. HCM.
Ông định vị cơ hội cho MBS ở đâu trong các mảng nghiệp vụ chính như tư vấn, tự doanh, bảo lãnh phát hành hay môi giới?
Trong thời gian tới, MBS sẽ tập trung phát triển mảng khách hàng cá nhân; đồng thời, chú trọng hoạt động tư vấn – vốn là thế mạnh của MBS. Chúng tôi đang dần phát huy được lợi thế của mình trong các hoạt động bán chéo sản phẩm với các thành viên MB Group cũng như ngân hàng mẹ MB.
Bên cạnh đó, MBS sẽ cũng chú trọng việc phát huy vai trò cũng như trách nhiệm là thành viên của thị trường chứng khoán Việt Nam, điển hình như trong thời gian vừa qua và sắp tới, chúng tôi sẽ tập trung thúc đẩy sự hình thành các và cung cấp các sản phẩm phái sinh ra thị trường.
Ngoài ra, MBS cũng vẫn thực hiện bảo lãnh phát hành và phát triển tự doanh trên cơ sở bảo đảm sự hài hòa giữa lợi nhuận – rủi ro, bảo đảm sự phát triển bền vững của MBS.
Thực tế cho thấy, sau 17 năm song hành cùng thị trường, cơ hội thành công dường như chỉ đến với số nhỏ công ty chứng khoán, trong khi chủ thể đi tìm kiếm cơ hội lên đến cả trăm tổ chức, cả nghìn cá nhân. Phải chăng, việc tạo ra lợi nhuận trong ngành dịch vụ chứng khoán quá khắc nghiệt, theo ông?
Kinh doanh ở ngành nào cũng khắc nghiệt, chứ không riêng gì ngành dịch vụ chứng khoán (bao gồm dịch vụ môi giới chứng khoán, dịch vụ ngân hàng đầu tư, tự doanh và bảo lãnh phát hành). Với quy mô thị trường chỉ khoảng 50 - 60% GDP (tính theo vốn hóa) trong khi đó thời kỳ cao điểm có tới 106 công ty chứng khoán cùng hoạt động, phục vụ chưa tới 1.000 doanh nghiệp niêm yết với khoảng 1 triệu tài khoản đầu tư; trong đó, khoảng 200.000 tài khoản hoạt động, sản phẩm chủ yếu vẫn là cổ phiếu thì tất nhiên các công ty chứng khoán phải cạnh tranh nhau để giành thị phần.
Trong quá trình cạnh tranh, các công ty chứng khoán yếu kém có thể chạy theo lợi nhuận bằng mọi giá, xem thường quản trị rủi ro... dẫn tới phá sản, gây mất niềm tin với khách hàng.
Cho tới nay, chỉ còn khoảng 30 - 40% công ty chứng khoán thực sự hoạt động. Quá trình đào thải trong ngành sẽ còn tiếp tục và chỉ những công ty thực sự chuyên nghiệp, tập trung vào các nghiệp vụ kinh doanh cốt lõi mới có thể tồn tại.
Trong sự kiện kết nối các công ty chứng khoán ASEAN vừa qua tại Hà Nội, khá nhiều công ty chứng khoán trong khu vực đã đến tìm cơ hội hợp tác. Xin ông chia sẻ định hướng tìm nhà đầu tư chiến lược của MBS cũng như chiến lược hoạt động của MBS trong tầm nhìn đến năm 2020 là như thế nào, thưa ông?
Sự kiện Kết nối công ty chứng khoán khu vực ASEAN của HNX và các buổi làm việc song phương do HNX tổ chức là một cơ hội tốt để quảng bá về thị trường chứng khoán Việt Nam, đồng thời cũng là cơ hội để các công ty chứng khoán Việt Nam chia sẻ và học hỏi kinh nghiệm của các công ty quốc tế hoạt động trong ngành. Tham gia sự kiện này, MBS đã tiếp xúc song phương với một số công ty chứng khoán nằm trong top đầu của thị trường Đông Nam Á.
Các nội dung chính mà MBS quan tâm là học kinh nghiệm và tìm kiếm mô hình kinh doanh mới giúp MBS đi nhanh và xa hơn, kinh nghiệm về phát triển các sản phẩm dịch vụ cụ thể như thị trường chứng khoán phái sinh, giao dịch chứng khoán trong ngày và tìm kiếm giải pháp công nghệ phù hợp phục vụ khách hàng đại chúng.
Để có nhiều thuận lợi trong các giai đoạn phát triển tiếp theo, MBS luôn mong muốn tìm kiếm đối tác chiến lược nước ngoài nhằm học hỏi kinh nghiệm quốc tế và nâng cao chất lượng quản lý sản phẩm môi giới, bán chéo sản phẩm với ngân hàng, quản lý rủi ro cũng như các sản phẩm dịch vụ ngân hàng đầu tư. MBS vẫn kiên định với chiến lược phát triển giai đoạn đến 2020 là đứng trong Top 3 công ty chứng khoán đứng đầu thị trường.
