Quan điểm trên được ông Trần Văn Dũng, Chủ tịch Ủy Ban Chứng Khoán Nhà Nước đưa ra tại Hội nghị Gateway to Vietnam 2017 với chủ đề Thị trường vốn - Động lực tăng trưởng mới của nền kinh tế.
Thị trường non trẻ nhưng tốc độ phát triển nhanh về quy mô và thanh khoản
Trong 10 năm nay, quy mô thị trường cổ phiếu tăng 3 lần, năm 2006 là 22%GDP, 2010 là 44% GDP, và nay là 60%GDP. Nếu như năm 2006, cả 2 sở chỉ có 192 doanh nghiệp niêm yết và đăng ký giao dịch, duy nhất 1 công ty có giá trị vốn hóa trên 1 tỷ USD thì nay, thị trường có trên 700 doanh nghiệp niêm yết, 640 doanh nghiệp đăng ký giao dịch, trong đó có 23 doanh nghiệp có giá trị vốn hóa trên 1 tỷ USD.
Riêng năm 2016 và đầu 2017, có nhiều doanh nghiệp tên tuổi lớn tham gia thị trường chứng khoán như SAB, VNA, VJT, NVL, PLX, VPbank và các tên tuổi lớn sắp chào sàn như Vin retail, HDbank, Techcombank…
Hội nghị Gateway to Vietnam 2017
Chỉ số đại diện thị trường VN-Index đã tăng 16% trong 2016, đến 2017, tiếp tục tăng trên 24,5%; HNX-Index tăng 36%. Thanh khoản tăng 50%, từ trung bình 3.000 tỷ đồng/phiên trong 2016 lên 4.500 tỷ đồng/phiên 2017.
Không riêng thị trường cổ phiếu, thị trường trái phiếu cũng phát triển nhanh mạnh. Năm 2006, dư nợ thị trường trái phiếu khoảng 14%GDP thì nay là gần 40%, trong đó chủ yếu là trái phiếu chính phủ, khoảng 30%GDP và trái phiếu doanh nghiệp 6%GDP.
Thanh khoản thị trường trái phiếu Chính phủ tăng trưởng ngoạn mục, từ 320 tỷ đồng/phiên năm 2009 lên gần 9.000 tỷ đồng/phiên, tăng gần 27 lần và gấp đôi thanh khoản thị trường cổ phiếu.
Ngoài ra, ngày 10/8 vừa qua, thị trường chứng khoán phái sinh chính thức khai mở với sản phẩm đầu tiên là hợp đồng tương lai chỉ số VN30. Dù chỉ có 7/78 CTCK công nhận là thành viên giao dịch nhưng thị trường non trẻ mới 2 tháng đã có trên 10.000 tài khoản, giá trị giao dịch bình quân 445 tỷ đồng/phiên, số lượng hợp đồng duy trì 24.700 hợp đồng – là một khởi đầu tốt và đầy hứa hẹn, ông Dũng nói.
Ông Dũng cho rằng, dù quy mô còn khiêm tốn khoảng 124 tỷ USD, là thị trường cận biên nhưng những con số trên cho thấy sự phát triển vượt bậc và sức hấp dẫn của thị trường vốn, thị trường chứng khoán Việt Nam.
Hơn 1,8 triệu tài khoản đã mở, trong đó 21.000 tài khoản nhà đầu tư nước ngoài. Năm 2017, nhà đầu tư nước ngoài đã mua ròng khá nhiều trên cả thị trường cổ phiếu và thị trường trái phiếu. Tổng giá trị danh mục đầu tư gián tiếp của nhà đầu tư nước ngoài đến tháng 10/2017, tăng 47% so với cuối năm 2016.
TTCK Việt Nam đã thực sự trở thành một kênh huy động vốn quan trọng cho nền kinh tế và có cơ cấu ngày càng vững chắc và hoàn thiện.
Vốn hóa của thị trường cổ phiếu và thị trường trái phiếu đã đạt mức trên 100% GDP, so với mức 130% GDP của dư nợ tín dụng ở thời điểm hiện tại, cho thấy thị trường tài chính – tiền tệ của Việt Nam đang đạt được cơ cấu cân bằng, vững chắc hơn so với trước đây.
4 cơ sở để lạc quan về sự phát triển biền vững của thị trường vốn
Ông Dũng cho rằng, Việt Nam đang có đủ cơ sở để lạc quan về sự phát triển bền vững của thị trường vốn - TTCK Việt Nam.
Thứ nhất, về vĩ mô, GDP dự báo tăng trưởng 6,7% và duy trì mức cao trong 5 năm tiếp theo, lạm phát được kiềm chế dưới mục tiêu, tỷ giá ổn định, mặt bằng lãi suất hợp lý. Về quan điểm phát triển của Việt Nam cho thấy có sự chuyển dịch, chính thức xem kinh tế tư nhân là trụ cột quan trọng phát triển kinh tế, Đây là điều kiện rất cơ bản tạo nền tảng cho sự phát triển tiếp theo của thị trường vốn – TTCK Việt Nam trong thời gian tới.
9 tháng đầu năm 2017, cổ phần hóa thành công 34/44 doanh nghiệp trong kế hoạch
Thứ hai, chủ trương đẩy mạnh cổ phần hóa và thoái vốn sẽ cung cấp nhiều hàng hóa chất lượng cho thị trường. Trong 9 tháng đầu năm 2017, cổ phần hóa thành công 34/44 doanh nghiệp trong kế hoạch.
Năm 2018, Chính phủ công bố cổ phần hóa thêm 64 doanh nghiệp trong đó nhiều doanh nghiệp lớn như Tổng công ty Giấy Việt Nam, Mobifone, các doanh nghiệp trong lĩnh vực phát điện, bất động sản, vàng bạc.
Năm 2019, kế hoạch cổ phần hóa 18 doanh nghiệp nhưng có thể thấy nhiều tên tuổi rất lớn như Tổng công ty Cà phê, Tổng công ty Bưu chính viễn thông, Tập đoàn hóa chất, Tập đoàn than và khoáng sản.
Và từ nay đến cuối năm, nhiều doanh nghiệp sẽ được đẩy nhanh tiến tình cổ phần hóa như PV oil, PV Power, tổng công ty Thuốc lá Việt Nam, đồng thời đẩy nhanh thoái vốn tại SAB, VNM…Với kế hoạch hàng trăm doanh nghiệp sẽ được cổ phần hóa, thoái vốn thì TTCK sẽ tăng trưởng về quy mô, tạo điều kiện NĐT trong và ngoài nước.
Thứ ba, nhiều sản phẩm mới sắp tới đưa vào thị trường sẽ làm tăng cơ hội đầu tư, tăng sức hấp dẫn. Sắp tới là chứng quyền có bảo đảm dự kiến đưa vào cuối năm nay hoặc đầu năm 2018.
Trên TTCK phái sinh, ngoài hợp đồng tương lai chỉ số VN30 thì hợp đồng tương lai TPCP dự kiến đưa vào giao dich 2018. Một số sản phẩm phái sinh khác cũng được nghiên cứu để đưa vào năm 2019-2020 nhằm đáp ứng nhu cầu đầu tư, phòng ngừa rủi ro cho nhà đầu tư.
Và thứ tư, khuôn khổ pháp lý cho thị trường vốn - TTCK hoàn thiện trong thời gian tới, trong đó Bộ Tài Chính sẽ hoàn thành sửa đổi luật chứng khoán sửa đổi trong năm 2019.
Như vậy, cùng với Luật Doanh nghiệp thì Luật Chứng khoán sửa đổi sẽ tạo điều kiện huy động vốn cho cả trái phiếu, cổ phiếu, tạo khuôn khổ pháp lý cho các sản phẩm mới… Từ đó, nâng cao chất lượng hiệu quả công tác thanh tra, giám sát của cơ quan quản lý trên TTCK, đảm bảo phát triển thị trường công khai minh bạch.
Khuôn khổ pháp lý cho thị trường vốn - TTCK hoàn thiện trong thời gian tới, trong đó Bộ Tài Chính sẽ hoàn thành sửa đổi luật chứng khoán sửa đổi trong năm 2019.
Khuôn khổ pháp lý mới, cùng với việc áp dụng hệ thống công nghệ mới đồng bộ tại 2 Sở và Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD) dự kiến từ năm 2019, cùng với những cải tiến gần đây như chuyển thanh toán tiền giao dịch trái phiếu Chính phủ từ NHTM , cung cấp mã số giao dịch trực tuyến cho nhà đầu tư nước ngoài, gỡ bỏ hạn chế sở hữu của nhà đầu tư trong ngành kinh doanh phổ biến, tăng cường quản trị…. chắc chắn sẽ tạo ra một môi trường đầu tư cởi mở, công khai minh bạch hơn, được quản lý chặt chẽ hơn và tạo điều kiện công bằng hơn cho tất cả các nhà đầu tư cả trong, ngoài nước.
Trong quá trình phát triển, ông Dũng cho rằng, nhà đầu tư cũng cần chú ý có những nhân tố không chắc chắn có thể ảnh hướng đến tốc độ phát triển và cơ hội đầu tư, chẳng hạn tình hình tại Đông Bắc Á, Trung Đông, đàm phán Brexit, vấn đề nợ xấu ngân hàng cần thời gian, vẫn có nguy cơ lạm phát cao nhất là trong bối cảnh đẩy mạnh tín dụng trong những tháng cuối năm…
Tuy vậy, ông Dũng cho biết, Chính phủ, các bộ ngành liên quan của Việt Nam và cơ quan quản lý chứng khoán đang theo dõi rất chặt chẽ để có giải pháp ứng phó kịp thời với các tình huống có thể xảy ra.
