Nguyên nhân của tình trạng trên, theo một lãnh đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) là trong khi các tiêu chí định lượng đến nay đã cơ bản đáp ứng được thì nhiều yêu cầu về định tính lại chưa thỏa mãn điều kiện của MSCI, nhất là các yếu tố liên quan đến mức độ thuận lợi cho nhà đầu tư nước ngoài trong tiếp cận TTCK Việt Nam. Trong đó, vấn đề nan giải hơn cả là khả năng công bố thông tin bằng tiếng Anh của các doanh nghiệp niêm yết, các định chế trung gian trên thị trường.
Thực ra, UBCK đã nhìn thấy rào cản tiếng Anh đối với nỗ lực nâng hạng TTCK nên trước khi Bộ Tài chính ban hành Thông tư 155/2015/TT-BTC hướng dẫn công bố thông tin trên TTCK (thay thế Thông tư 52/2012/TT-BTC), cơ quan này đã đề xuất buộc các doanh nghiệp quy mô lớn công bố thông tin bằng tiếng Anh, từ đó dần lan tỏa văn hóa công bố thông tin bằng tiếng Anh đến các doanh nghiệp niêm yết. Tuy nhiên, trước phản ứng của nhiều doanh nghiệp, UBCK đành lùi bước, nên không thể luật hóa ý tưởng trên. Bởi vậy, chỉ còn trông chờ vào sự tự giác công bố thông tin bằng tiếng Anh của các doanh nghiệp.
Trong bối cảnh trên thị trường có quá nhiều doanh nghiệp quy mô nhỏ, tính tuân thủ chưa cao, việc trông đợi các doanh nghiệp chủ động minh bạch thông tin bằng tiếng Anh đang đối mặt với nhiều thách thức. Bằng chứng là trên thực tế, các doanh nghiệp tự giác công bố thông tin bằng tiếng Anh quá hiếm.
Một trong những trường hợp vừa công bố lộ trình công bố thông tin bằng tiếng Anh là CTCK Sài Gòn (SSI). Theo đó, tiếp theo bản đăng ký công bố thông tin bằng tiếng Anh trên cổng thông tin điện tử của Sở GDCK TP. HCM ngày 16/9/2016, SSI vừa có văn bản xác nhận thời gian bắt đầu công bố thông tin bằng tiếng Anh là ngày 1/10/2016.
Một định chế tài chính lớn như SSI mà đến nay mới chuẩn bị công bố thông tin bằng tiếng Anh cho thấy, triển vọng để các công ty chứng khoán lớn khác và rộng ra là các doanh nghiệp niêm yết minh bạch thông tin bằng tiếng Anh sẽ còn phải đợi dài dài. Thời gian này càng kéo dài, thì triển vọng để nâng hạng và tiến tới hội nhập của TTCK cũng vì thế mà thêm dài.
Để mục tiêu nâng hạng thị trường sớm trở thành hiện thực, cần có nhiều hơn những “bản sao” SSI trong tự giác công bố thông tin bằng tiếng Anh. Chỉ có những hành động cụ thể như vậy mới tạo ra những bước tiến mới trong tiến gần hơn tới đích nâng hạng. Nếu chỉ dừng lại ở hô hào thì mục tiêu nâng hạng thị trường không dễ sớm thành hiện thực.
Ngay cả khi Việt Nam đáp ứng 100% các tiêu chí mà MSCI đặt ra thì cũng không phải được nâng hạng ngay, mà kể từ khi đáp ứng các tiêu chí nâng hạng, tổ chức này còn thử thách ít nhất trong vòng 1 năm xem Việt Nam có duy trì được các tiêu chí hay không. Điều này đang đòi hỏi cả nhà quản lý lẫn các doanh nghiệp sớm đáp ứng tất cả các tiêu chí mà MSCI đưa ra để con đường nâng hạng của TTCK Việt Nam sớm nhìn thấy đích đến.
