Vì sao một DN lớn như GAS lại có thể viện dẫn lý do đơn giản là “lỗi thủ tục” (trong văn bản giải trình của GAS trên Sở GDCK TP. HCM) để khép lại một công bố chắc nịch sẽ mua 10 triệu cổ phiếu quỹ của HĐQT DN này?
Tại ĐHCĐ mới đây, cổ đông GAS đã đặt thẳng câu hỏi chất vấn Ban lãnh đạo về việc nói mà không làm, câu trả lời từ GAS là: “Đó là điều không mong muốn”. “Chúng tôi muốn mua tối đa, nhưng thủ tục với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) mất nhiều thời gian, lại thêm thời gian Tết nên không kịp mua”, lãnh đạo GAS đã nói công khai trước hàng chục câu hỏi chất vấn của cổ đông.
Theo Ban lãnh đạo GAS, việc Tổng công ty chỉ còn 5 ngày cuối cùng của tháng 3 để thực hiện mua 10 triệu cổ phiếu quỹ là vì vào ngày GAS nhận được chấp thuận của UBCK bằng văn bản thì thời gian thực hiện chỉ còn đúng 5 ngày. Theo quy định, DN có quyền mua trong vòng 30 ngày kể từ ngày nhận được quyết định, nhưng Nghị quyết HĐQT GAS vào ngày 9/1/2015 đã đặt ra việc mua 10 triệu cổ phiếu có thời gian thực hiện “trong quý I/2015”.
Kết hợp 2 điều kiện trên, khi nhận được chấp thuận của UBCK, GAS có quá ít thời gian để mua.
Vậy lỗi thủ tục là ở đâu?
Từ ngày GAS có Nghị quyết HĐQT đến ngày GAS được chấp thuận mua cổ phiếu quỹ là 2 tháng. Mặc dù lãnh đạo GAS không nói ra, nhưng ĐTCK đã tìm hiểu qua nhiều nguồn thông tin, được biết, GAS gửi hồ sơ lên UBCK đề nghị mua cổ phiếu quỹ từ nguồn vốn chủ sở hữu và quỹ khen thưởng phúc lợi. Đây là lý do UBCK đã có ít nhất 2 công văn gửi GAS yêu cầu GAS “xác định rõ nguồn vốn”. Công văn gửi đi gửi lại làm mất thời gian.
Giở lại các quy định pháp lý, việc mua cổ phiếu quỹ được quy định tại Điều 37, Nghị định 58/2012/NĐ-CP và sau đó có riêng Thông tư 130/2012/TT-BTC hướng dẫn. Trong cả 2 văn bản pháp quy này đều quy định, nguồn vốn mua cổ phiếu quỹ là thặng dư vốn cổ phần hoặc quỹ đầu tư phát triển hoặc lợi nhuận sau thuế chưa phân phối hoặc nguồn vốn chủ sở hữu khác theo quy định pháp luật. Quy định pháp lý không cho phép DN được dùng nguồn tiền từ quỹ khen thưởng, phúc lợi để mua cổ phiếu quỹ, bởi bản chất quỹ này là của người lao động, không được tính vào vốn chủ sở hữu của DN. Với quy định pháp lý rất rõ ràng như vậy, phải chăng GAS và cả CTCK tư vấn đã không hiểu hay cố tình không hiểu khi nộp hồ sơ xin mua 10 triệu cổ phiếu quỹ lên cơ quan quản lý vào thời điểm thị trường nhạy cảm với thông tin như vừa qua?
Chậm trễ vì công văn đi, công văn lại do hiểu sai về nguồn tiền dùng mua cổ phiếu quỹ là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc NĐT bị “nhận quả đắng” về niềm tin vào GAS, nhưng việc GAS chỉ còn 5 ngày để thực hiện việc mua cổ phiếu quỹ, cũng là câu chuyện đáng rút kinh nghiệm. Thực hiện một nghiệp vụ cần có sự chấp thuận của nhà quản lý, HĐQT DN nếu chốt trước thời gian kết thúc kiểu như GAS, sẽ là tự mình bó mình. Theo Thông tư 130, DN có tối đa 30 ngày để thực hiện mua lại cổ phiếu quỹ sau khi được UBCK cấp phép. Nếu GAS không bị khống chế bởi câu “thực hiện trong quý I” tại Nghị quyết HĐQT thì có thể DN sẽ không phải nhận nhiều lời trách móc, nhiều sự nghi ngờ của cổ đông, của NĐT như vừa qua.
Câu chuyện mua cổ phiếu quỹ của GAS đã tạm lắng đi, nhưng bài học về việc DN cần nắm vững quy định pháp lý và đừng tự mình bó mình với những nghiệp vụ cần sự chấp thuận của cơ quan chức năng, là điều các DN đại chúng cần lưu ý, trước hết vì uy tín của chính mình và sau đó là không góp phần làm tổn thương đến niềm tin của NĐT trên TTCK.
