Sở hữu chuỗi khách sạn 3-5 sao ở hàng chục tỉnh, thành, nhưng chỉ đến khi triển khai các dự án nhà ở tại Hà Nội thì tên tuổi của Tập đoàn Mường Thanh - do ông Lê Thanh Thản làm Chủ tịch mới thực sự được chú ý.
Năm 2012, tên tuổi của Doanh nghiệp tư nhân số 1 Điện Biên (thuộc Tập đoàn Mường Thanh) được biết đến với vai trò là chủ đầu tư dự án nhà ở từ sau khi đơn vị này mở bán chung cư Đại Thanh với mức giá sốc, chỉ 10 triệu đồng một m2, giảm 3-4 triệu đồng so với trước đó.
Cũng với chính sách này, lần đầu tiên thị trường Hà Nội có một dự án nhà thương mại giá dưới 500 triệu đồng, chỉ bằng một phần ba các dự án có vị trí tương đương nên chỉ sau một thời gian ngắn mở bán, hàng nghìn căn hộ tại dự án này giao dịch thành công, người mua chủ yếu có nhu cầu ở thực.
Trong bối cảnh thị trường đang trong giai đoạn khủng hoảng, chính sách giảm giá mạnh của doanh nghiệp này là một cú hích lớn, kèm theo đó là nhiều đồn đoán về những khó khăn của chủ đầu tư.
Tuy nhiên, việc bán hàng "thần tốc" với hàng nghìn căn hộ trong thời gian ngắn, đặc biệt khi thị trường đang ở giai đoạn đóng băng là cú lội ngược dòng và trở thành một "hiện tượng" trên thị trường khiến nhiều chủ đầu tư phải xem lại chiến lược của mình.
Dự án CT4 Xa La từng xảy ra sự cố cháy nghiêm trọng vào năm 2015. Ảnh:Bá Đô
Đây cũng là lý do khiến không lâu sau đó, Doanh nghiệp tư nhân số 1 Điện Biên liên tục mua lại nhiều dự án chậm tiến độ và tiếp tục bắt tay vào triển khai một loạt dự án nhà giá rẻ với mức giá gốc chỉ trên dưới 15 triệu đồng quanh khu vực Linh Đàm, vành đai 3 đã tạo nên những cơn sốt giao dịch sau mỗi lần ra sản phẩm, mặc dù cả thị trường trong giai đoạn đóng băng.
Những cơn sốt thanh khoản của các dự án đó cũng khiến số lượng sàn bất động sản, môi giới xuất hiện mới và sống bằng các dự án của chủ đầu này ngày một nhiều.
Đó cũng chính là lý do khiến dù được coi là nhà giá rẻ, song thực tế, người mua không được tiếp cận mức giá gốc của chủ đầu tư mà phải thông qua các sàn trung gian và chịu thêm giá chênh từ 2 đến 5 triệu đồng mỗi m2 căn hộ. Không ít nhà đầu tư đã giàu lên nhờ đầu tư vào những dự án của đơn vị này và bán kiếm chênh 100-300 triệu đồng chỉ sau vài tuần đến vài tháng.
Trong bối cảnh không ít đại gia máu mặt sa lầy với bất động sản, hàng loạt dự án chậm tiến độ, chủ đầu tư, nhà thầu mắc kẹt giữa tiền vay ngân hàng, tiền trả nhân công, tiền mua vật liệu… do không bán được nhà thì cả chục nghìn căn hộ chung cư của ông Thản được bán ra trong vài năm.
Nhiều chuyên gia từng cho rằng, Doanh nghiệp tư nhân số 1 Điện Biên đã mở ra một trào lưu, hướng đi mới nhằm giải quyết bế tắc cho các chủ đầu tư trong giai đoạn thị trường khủng hoảng. Không ít chủ đầu tư sau đó cũng chuyển hướng sang phân khúc này để tìm ra lối thoát.
Theo Công an Hà Nội, 12 dự án của Doanh nghiệp tư nhân số 1 Điện Biên trên địa bàn Thành phố đều có sai phạm
Chia sẻ với VnExpress vào thời điểm đó, ông Thản chia sẻ bí quyết để bán nhà thấp hơn thị trường nhưng vẫn có lãi là ở chỗ quản lý chặt chẽ vật tư và hạn chế các khâu không cần thiết. Thay bằng việc thuê đơn vị thiết kế hàng chục tỷ đồng thì đơn vị này tự làm để tiết giảm chi phí.
Cùng với đó, ông Thản cũng cho biết lãnh đạo cấp cao trong doanh nghiệp chỉ đạo trực tiếp quá trình thi công dự án, không qua một trung gian. Ngoài ra, đơn vị này tự sản xuất một số vật liệu để kiểm soát được chất lượng và giá thành.
Đặc biệt, theo ông Thản, một trong những kinh nghiệm quan trọng của ông là không sử dụng đòn bẩy tài chính, không vay vốn ngân hàng để triển khai dự án nên không chịu áp lực trả lãi, giá bán không bị đội quá cao.
Cùng với đó, ông cho biết tiến độ xây dựng luôn được thúc nhanh để tiết giảm chi phí, nhanh thu tiền của người mua nhà. Cũng vì có giá bán rẻ, tiến độ xây dựng nhanh nên “chung cư ông Thản” đã trở thành lựa chọn của hàng nghìn gia đình trẻ.
Tuy nhiên, việc triển khai ồ ạt các dự án có quy mô lớn cùng với chiến lược tiết kiệm, cắt giảm chi phí để cạnh tranh về giá thành cũng khiến chủ đầu tư này đối mặt với không ít thách thức khi một loạt sự cố xảy ra tại các dự án khiến doanh nghiệp đối mặt với nguy cơ bị khởi tố do có dấu hiệu trốn thuế, vi phạm quy định về quản lý nhà ở tại 12 dự án đã và đang triển khai trên địa bàn Hà Nội.
Trước khi cơ quan quản lý đi đến xem xét quyết định này, tại các dự án do Doanh nghiệp tư nhân số 1 Điện Biên đã nhiều lần xảy ra sự cố nghiêm trọng về cháy nổ, tình trạng xây vượt tầng, xây dựng không đúng quy hoạch, sập giàn giáo công trình…
Ở những dự án đã đưa vào vận hành thì bên cạnh câu chuyện chất lượng công trình còn xảy ra tình trạng quá tải về hạ tầng tiện ích do lượng cư dân sinh sống vượt xa so với quy hoạch ban đầu. Những sự cố mang tính dây chuyền tại nhiều dự án khiến từ cuối năm 2015, UBND TP Hà Nội đã ra quyết định dừng cấp phép dự án mới của chủ đầu tư này.
Lãnh đạo một doanh nghiệp bất động sản chia sẻ, với cách làm của ông Lê Thanh Thản, nếu là một dự án quy mô nhỏ thì có thể làm được. Tuy nhiên, với những công trình quy mô hàng chục tầng với cả nghìn căn hộ và tâm lý thúc tiến độ càng nhanh càng tốt thì dễ dẫn tới tình trạng "vỡ trận" khi không kiểm soát được chất lượng công trình.
"Đó là chưa kể, có thời điểm chủ đầu tư này triển khai nhiều dự án lớn cùng lúc, nếu vẫn giữ quan điểm tiết kiệm chi phí không đúng cách thì việc không đảm bảo chất lượng dự án là hoàn toàn có thể xảy ra", vị này nói.
Bên cạnh câu chuyện chất lượng công trình do những sự cố liên tiếp, các câu chuyện quá tải về hạ tầng khiến "chung cư ông Thản" giờ không chỉ là nỗi ám ảnh của người mua nhà mà còn cả đối với cơ quan quản lý, chính quyền địa phương.
Giống như lời lãnh đạo một phường - nơi có dự án của ông Thản cho hay, tính riêng dân số 12 tòa nhà đã bằng cả phường trước đây. Điều đó cũng gây áp lực không nhỏ về trường học, bệnh viện, không gian sinh hoạt cộng đồng, nơi đỗ xe...
