Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng việc ban hành quyết định này sẽ góp phần giải quyết vướng mắc trong việc giao đất, cho thuê đất đối với các phần đất nhỏ hẹp cho các chủ sử dụng đất liền kề đối với địa bàn thí điểm TPHCM, từ đó có chính sách đối với các tỉnh trên địa bàn cả nước.
Thống kê của Bộ này cho thấy, TPHCM hiện nay có nhiều trường hợp khu đất có diện tích và hình thể đất nhỏ hẹp, không đủ chuẩn quy hoạch đô thị xây dựng, có nguồn gốc do Nhà nước quản lý, thuộc lối đi chung hoặc khoảng hở giữa 2 nhà,
Cống thoát nước khu vực mà chỉ có thể chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho chủ sử dụng đất liền kề có nhu cầu sử dụng để hợp khối, trên cơ sở thỏa thuận hoặc không có tranh chấp, khiếu nại của các hộ có quyền lợi liên quan.
Trên thực tế, nhu cầu sử dụng đất đối với các khu đất này để hợp khối với nhà hiện hữu của người dân tương đối nhiều tại TPHCM.
Theo quy định của pháp luật đất đai, việc giải quyết trường hợp giao đất có thu tiền sử dụng đất đối với phần đất nhỏ hẹp cho chủ sử dụng đất liền kề với mục đích hợp thửa làm đất ở là phù hợp với quy định về việc giao đất ở cho hộ gia đình, cá nhân được quy định tại Luật Đất đai năm 2013.
Tuy nhiên, trường hợp giao đất có thu tiền sử dụng đất đối với phần diện tích nhỏ hẹp cho chủ sử dụng đất liền kề với mục đích hợp thửa làm đất ở không thuộc trường hợp giao đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định tại Điều 118 Luật Đất đai; đồng thời thẩm quyền xem xét, quyết định cho phép giao đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất trong “các trường hợp khác” là của Thủ tướng Chính phủ.
“Vì vậy việc ban hành Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về ban hành cơ chế thí điểm giao đất, cho thuê đất đối với các phần đất nhỏ hẹp cho các chủ sử dụng đất liền kề trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh là cần thiết”- Bộ Tài nguyên và Môi trường cho hay.
Theo dự thảo quyết định, các phần đất nhỏ hẹp dự kiến bao gồm thửa đất, khu đất do Nhà nước trực tiếp quản lý mà có diện tích nhỏ hơn diện tích tối thiểu tách thửa theo quy định của UBND TPHCM hoặc thửa đất, khu đất có diện tích lớn hơn diện tích tối thiểu tách thửa theo quy định nhưng hình thể của thửa đất, khu đất không phù hợp để xây dựng nhà ở, công trình độc lập.
Đối với các phần đất nhỏ hẹp có nguồn gốc do Nhà nước quản lý nhưng để bị lấn, bị chiếm thì giải quyết theo quy định tại Điều 22 của Nghị định số 43/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật đất đai.
Ngoài ra, dự thảo đề xuất giao đất, cho thuê đất không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất cho chủ sử dụng liền kề đối với 2 trường hợp: Khu đất, thửa đất tiếp giáp với một người sử dụng đất; trường hợp khu đất, thửa đất tiếp giáp với từ 2 thửa đất và do từ hai người sử dụng khác nhau trở lên nhưng chỉ có một người sử dụng đất có nhu cầu hoặc trường hợp tất cả những người sử dụng đất liền kề đều có nhu cầu nhưng tự thỏa thuận được việc phân chia diện tích đất để đề nghị Nhà nước giao, cho thuê.
Việc giao đất, cho thuê đất theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp các chủ sử dụng đất liền kề không tự thỏa thuận được về sự phân chia diện tích đất nhỏ hẹp đó để đề nghị Nhà nước giao, cho thuê.
Giữ như hiện trạng đối với trường hợp các chủ sử dụng đất liền kề với phần diện tích đất nhỏ hẹp không thống nhất được về sự phân chia diện tích đất để đề nghị Nhà nước giao, cho thuê và đã tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất cho nhưng không thành.
Dự thảo cho biết, giá đất để tính thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất là giá đất cụ thể do UBND TPHCM quy định.
